Johannes Passion 2023 - meer dan som der delen
De laatste keer dat de Johannes Passion in Bergen werd uitgevoerd is al meer dan 10 jaar geleden. Tot vrijdag 24 maart, toen Koorvereniging Bergen het werk uitvoerde in de Petrus en Pauluskerk in Bergen. Tijdens de corona-periode waren de repetities al begonnen met de bedoeling het in de paastijd van 2021 uit te voeren, maar dat concert kon niet doorgaan. En daardoor was dit concert des te belangrijker voor het koor.
De uitvoering van 24 maart was een bijzonder en indrukwekkend geheel, in de allereerste plaats vanwege de muzikale kwaliteit, maar ook omdat koor en orkest onder leiding van Pieter-Jan Olthof, erin slaagden de emoties van het werk op het publiek over te brengen. En voor de koorleden was het prachtige ervaring omdat het als collectief een prestatie heeft geleverd waarbij het boven zichzelf uitsteeg. Wat in de vele repetities was geoefend, kon eindelijk in de praktijk worden gebracht. Dirigent Pieter-Jan Olthof, ook dirigent van het Begeleidingsorkest voor Noord-Holland, wist koor, orkest en solisten samen te smelten tot iets dat meer was dan de som der delen. Het was kortom voor publiek en alle uitvoerenden een unieke ervaring.
De Johannes Passion vertelt het lijdensverhaal van Christus zoals de apostel Johannes dat heeft opgeschreven: Christus die zijn onafwendbaar lot majesteitelijk tegemoet treedt, Pilatus die probeert dat onafwendbare lot toch af te wenden, maar die het uiteindelijk moet afleggen. En de toeschouwers eromheen die maar al te graag mede-daders worden. Afstandelijker verwoord dan in de Matthäus Passion, maar misschien daardoor wel des te indringender.
Voor een koor biedt de Johannes Passion een andere uitdaging dan de Matthäus Passion. Het moet snel schakelen tussen emoties: van een ingetogen, beschouwend koraal naar een expressief, fel turba-koortje (schreeuwkoortje), waarin de emoties van de toeschouwers worden verwoord. En weer terug. En dat een aantal keer. Dat vraagt opperste concentratie én inleving in het lijdensverhaal.